شما تمام عمر خویش را در این سیاره سپری نموده اید، اما چقدر در مورد زمین زیر پای خویش می دانید؟ شاید حقایق زیادی در مورد زمین در ذهن تان همین اکنون خطور کند، ولی ما در اینجا ۱۰ واقعیت دیگر را برای شما معرفی می کنیم، شاید برایتان تازه باشد.
1. صفحات هموار زمینی، این سیاره را محل مناسبی ساخته
زمین یگانه سیاره ایست که دارای صفحه هموار در منظومه شمسی است. پوسته یا قشر بیرونی زمین به مناطق مختلف به نام صفحه های هموار زمین ساختی تقسیم شده اند. این مناطق بر فراز ماگما یا خمیر مواد معدنی داخلی زمین شناور بوده و می توانند برخلاف هم حرکت کنند. هر گاه دو صفحه با هم برخورد کنند، امکان دارد یک صفحه زیر صفحه دیگر برود. این پروسه بسیار مهم است. زمانیکه گیاه های میکروسکوپی در آبها می میرند به عمق اقیانوس ها سقوط می کنند. طی مدت بسیار طولانی، بقایای این نوع حیات که سرشار از کربن شده اند، دوباره به قسمت داخلی زمین می روند و بازسازی می شوند. این گیاهان کربن را از اتمسفر زمین تخلیه می کنند و در نتیجه ما را در برابر اثرات گلخانه ای نجات می دهند و مانع آنچه که در زهره اتفاق افتاده، می شوند.
بدون صفحه های هموار زمینی، هیچ راهی برای بازسازی کربن وجود نداشته و در نتیجه زمین بیش از حد داغ می گردد.
2. زمین تقریبأ یک کره یا گوی است
شکل زمین را می توان به صورت کره ای که در قطبین پهن شده تصور نمود. در واقع یک گوی است، اما گردش زمین باعث می گردد تا در استوا متورم شود. بدین معنی است که اندازه گیری از قطب تا قطب دیگر حدود ۴۳ کیلیومتر کمتر از قطر زمین در استوای آن می باشد.
با اینکه بلندترین کوه روی زمین اورست است، اما بلندترین کوه از مرکز زمین کوه چیمبورازو در اکوادور می باشد.
3. زمین اکثرأ از آهن، اکسیژن و سیلیکون ترکیب شده
اگر بتوانیم زمین را به ستون های جداگانه مواد معدنی تقسیم کنیم در آن صورت ۳۲٫۱ درصد آهن، ۳۰٫۱ درصد اکسیژن، ۱۵٫۱ درصد سیلیکون و ۱۳٫۹ درصد منیزیم می باشد. طبعاً اکثر این مقدار آهن در هسته زمین قرار دارد. اگر بتوانید به زیر زمین بروید و هسته آن را بررسی کنید، می بینید که ۸۸ درصد از آهن تشکیل شده است.
۴۷ درصد پوسته یا قشر زمین را اکسیژن تشکیل داده.
4. ۷۰ درصد سطح زمین را آب پوشانیده
وقتیکه فضانوردان برای اولین بار به فضا رفتند و با چشم غیر مسلح به زمین نگریستند، آن را سیاره آبی ( آبی رنگ ) نامیدند و این جای تعجب نیست. زیرا ۷۰ درصد سیاره ما را اقیانوس ها پوشانیده و ۳۰ درصد باقیمانده آن زمین خشک و سفت است که بالاتر از سطح آب قرار دارد.
5. اتمسفر زمین تا ۱۰ هزار کیلومتر گسترده است
اولین ۵۰ کیلومتر یا اندکی بیشتر اتمسفر بسیار غلیظ و متراکم است، اما کل اتمسفر تا ۱۰ هزار کیلومتر بر سطح زمین امتداد دارد. خارجی ترین لایه اتمسفر را، جو خارجی (exosphere) می نامند که در ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر از زمین آغاز می شود. چنانچه گفته شد این پوشش تا ۱۰ هزار کیلومتر بالا می رود و در آن قسمت، ذرات یا عناصر آزاد و خودگردان می توانند از کشش یا گرانش جاذبه ای زمین فرار کنند و توسط باد های خورشیدی پراکنده شوند.
اما این قسمت بالائی به شدت رقیق و نازک است. قسمت عمده اتمسفر زمین، پایین، نزدیک زمین قرار دارد. در واقع، ۷۵ درصد اتمسفر زمین در ۱۱ کیلومتر اول بالای سطح زمین می باشد.
6. هسته مذاب آهنی زمین یک میدان مغناطیسی ایجاد می کند
زمین شبیه یک مغناطیس بزرگ است که در بالا و پایین و در واقع نزدیک به قطب های جغرافیایی دارای قطب های مغناطیسی می باشد. این میدان مغناطیسی از سطح زمین تا هزاران کلیومتر به دور امتداد یافته و منطقه ای را ایجاد کرده که به نام مغناطیس کره ( مگنتوسفر ) نامیده می شود. ما باید مدیون مغناطیس کره باشیم، زیرا در نبود آن ذرات بادهای خورشیدی با زمین برخورد نموده و سطح آن را در معرض مقدار زیاد تشعشعات یا تابش های خورشیدی قرار می دهد. اما مغناطیس کره باد های خورشیدی را به دور زمین هدایت نموده و ما را در برابر آسیب آن محافظت می کند.
دانشمندان فکر می کنند که میدان مقناطیسی توسط هسته بیرونی مذاب زمین؛ جاییکه گرما، باعث ایجاد حرکت انتقالی گرمای ذرات هدایت شده می گردد. این امر باعث ایجاد جریان های الکتریکی می گردد که میدان مغناطیسی را به وجود می آورد.
7. گردش زمین به دور محورش ۲۴ ساعت زمان نمی برد
در واقع ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴ ثانیه است. این مدت زمانی است که زمین یکبار به دور محورش می چرخد و اخترشناسان آن را یک روز نجومی می نامند. پس حالا متوجه شدید که یک روز ۴ دقیقه کمتر از مدتی است که قبلأ فکر می کردید. شما فکر می کنید که این زمان با گذشت هر روز زیاد می شود و طی چند ماه، روز شاید شب گردد و شب روز گردد.
اما به یاد داشته باشید که زمین به دور خورشید می گردد. هر روز، خورشید در مقایسه با ستاره های دیگر حدود ۱ درجه ( به اندازه ماه در آسمان ) حرکت می کند. حالا، اگر شما این گردش کوچک خورشید را که به خاطر گردش زمین به دور آن متوجه می شویم نیز اضافه کنید در آن صورت با گردش زمین به دور محورش ۲۴ ساعت کامل را بدست می آورید.
8. یک سال زمینی ۳۶۵ روز نیست
در واقع ۳۶۵٫۲۵۶۴ روز است. این بار اضافه شد. ۰٫۲۵۶۴ روز، نیاز برای سال کبیسه را تکمیل می کند. به همین خاطر است که حالا در گاهنامه میلادی هر سال با عدد ۴ مانند ۲۰۰۴، ۲۰۰۸ و غیره قابل تقسیم است و تا اینکه بین ۱۰۰ ( ۱۹۰۰، ۲۱۰۰ و غیره ) قابل تقسیم باشد و چنین ادامه خواهد داشت تا زمانیکه بین ۴۰۰، (۱۶۰۰، ۲۰۰ و غیره) قابل تقسیم گردد.
9. زمین تنها یک قمر و دو سیاره هم مدار دارد
چنانچه می دانید، زمین یک قمر ( ماه ) دارد. اما آیا می دانید که دو سیارک دیگر در یک مدار مشترک به دور زمین قفل شده اند؟ این سیارک ها به نام سیارک ۳۷۵۳ و 2002AA29 شناخته می شوند. در مورد ماه زیاد توضیح نمی دهم، زیرا مطمئنم که همه شما آن را به خوبی شناخته اید.
اما سیارک ۳۷۵۳ که قطر آن ۵ کیلومتر است به نام قمر یا ماه دوم زمین یاد می شود. در واقع به دور زمین نمی گردد، بلکه یک مدار هماهنگ شده با زمین دارد. این قمر دارای یک مداری است که گویا زمین را در مدارش دنبال می کند، اما در حقیقت در یک مسیر جداگانه به دور خورشید، مدار خودش را طی می کند.
سیارک ۲۰۰۲۲۹AA فقط ۶۰ متر قطر دارد و مدار آن به دور زمین شبیه نعل اسب است که هر ۹۵ سال آن را به زمین نزدیک تر می سازد. طی حدود ۶۰۰ سال، به نظر می رسد که زمین را در مداری شبیه مدار یک ماهواره دور بزند. دانشمندان پیشنهاد می کنند که این سیارک می تواند یک هدف خوب برای یک مأموریت اکتشاف فضایی باشد.
10. زمین تنها سیاره ای است که در آن حیات وجود دارد
ما وجود آب را در گذشته های مریخ و ذرات لازم برای ایجاد حیات را در تیتان قمر زحل کشف نمودیم. ما می توانیم آمونیو اسیدها را در یک سحابی در اعماق فضا ببینیم، اما زمین یگانه جایی است که حیات در آن کشف شده است.
اما اگر در سیارات دیگر هم حیات وجود داشته باشد، دانشمندان در حال آزمایشاتی هستند تا ما را در یافتن این حیات کمک کند. یک مدارگرد دیگر به نام آزمایشگاه علمی مریخ، طی چند سال آینده به سوی این سیاره می رود و با تجربیاتی مجهز می باشد که می تواند حیات را در خاک این سیاره کشف کند. آنتن های بزرگ رادیویی با بررسی ستاره های دور دست، سعی می کنند تا انواع سیگنال های حیات هوشمندی را که از فضای میان ستاره ای عبور کند، بشنوند. و حالا تلسکوپ های فضایی مانند مأموریت داروین ایسا ( سازمان فضایی اروپا ) چنان قوی اند که می توانند حضور حیات را در دنیا های دیگر حس کنند.
اما فعلأ همه می دانیم که زمین یگانه جایی است که حیات در آن وجود دارد و این خود یک واقعیت جالب است. [ البته به نظرم ( امیر ) این علم ناقص مارو می رسونه ! ]
امیدوارم از ده واقعیت جالب در مورد زمین لذت برده باشید.
